Đối với các bạn học sinh – sinh viên Việt Nam khi đã có cơ hội được đến Mỹ du học thì đa phần các bạn ai cũng muốn ở lại lâu nhất có thể để thưởng thức cuộc sống phồn thịnh cũng như bầu không khí thoải mái tại Mỹ. Trong thời gian vừa qua, nhiều du học sinh lo lắng trước thông tin đáng quan ngại về dự thảo chính sách mới được cho là ‘đe dọa’ trực tiếp đến tình trạng lưu trú của du học sinh Việt Nam trên đất Mỹ.
Thay đổi gì từ chính sách nhập tịch?
Cơ quan Nhập tịch và Di trú Mỹ (USCIS) vừa công bố dự thảo thay đổi chính sách quy định sự hiện diện bất hợp pháp của các sinh viên/học sinh và khách trao đổi, cụ thể là những trường hợp nhập cảnh Mỹ dưới dạng visa F,J và M.
Dựa trên thông tin này, nhiều thông tin cho rằng những sinh viên đang lưu trú tại Mỹ với visa loại F, M hay J sẽ bị xem là “hiện diện bất hợp pháp” ngay khi visa của họ hết hiệu lực.
Phóng viên đã có cuộc trao đổi trực tiếp tại Tổng lãnh sự quán Mỹ ở TP.HCM chiều 16.5. Một viên chức ngoại giao đã làm rõ những thắc mắc của Thanh Niên liên quan đến chính sách nhiều khả năng sẽ được thực thi.
Đầu tiên, viên chức nhấn mạnh rằng đây chỉ là dự thảo chứ chưa được áp dụng trên thực tế. Website uscis.gov cũng ghi rõ phía Mỹ đang tiếp nhận phản hồi về nội dung dự thảo từ nay cho đến ngày 11.6.2018. Điều đó có nghĩa là chính sách có thể được thi hành hoặc không, hoặc có thay đổi về các điều khoản, theo viên chức Mỹ.
Thứ hai, visa du học Mỹ là điều kiện cần thiết để phục vụ cho việc nhập cảnh, và thường được cấp một năm. Tùy theo mục đích học tập, du học sinh sẽ được cấp các loại visa cụ thể, như F và M. Trong thời gian visa còn hiệu lực, du học sinh sẽ được phép xin nhập cảnh vào Mỹ. Một khi nhập cảnh và đăng ký vào học, du học sinh sẽ được nhà trường đăng ký tình trạng du học sinh vào hệ thống SEVIS công nhận là học sinh/sinh viên của trường và được lưu trú hợp pháp cho đến cuối chương trình.
Như vậy, dù visa hết hạn, du học sinh có thể tiếp tục ở Mỹ một cách hợp pháp miễn là họ vẫn tiếp tục việc học tập. Vấn đề visa chỉ ảnh hưởng khi du học sinh rời Mỹ trong thời gian này, chẳng hạn về Việt Nam nghỉ hè, ăn tết, họ phải xin lại visa để nhập cảnh một lần nữa trong trường hợp visa hết hạn
Điểm khác biệt trong chính sách mới
Theo phía lãnh sự Mỹ, không hề có sự thay đổi trong chính sách được áp dụng hiện tại và chính sách chuẩn bị được triển khai. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất chính là mặt “kỹ thuật”. Theo đó, chính sách được đề xuất quy định ngay khi trường học ghi nhận một du học sinh đã rời trường (vì bỏ học hoặc tốt nghiệp hoặc chuyển trường), người này lập tức bị liệt vào dạng “lưu trú bất hợp pháp tại Mỹ”.
Còn chính sách hiện tại quy định rằng đối tượng chỉ bị liệt vào dạng “lưu trú bất hợp pháp” khi một quan chức Mỹ quyết định điều đó. Ví dụ, một du học sinh rời trường và chưa đăng ký vào học một trường mới, khi một quan chức Mỹ, như quan tòa về di trú, phán quyết rằng từ hôm nay người này hiện diện trên đất Mỹ bất hợp pháp.
Những cá nhân lưu trú bất hợp pháp hơn 180 ngày trong một lần nhập cảnh, sẽ không được cấp visa từ 3 đến 10 năm. Theo thống kê từ USIS Education, hiện có hơn 31.000 du học sinh Việt Nam đang theo học tại các chương trình ở Mỹ.